Kamica nerkowa jest chorobą, która charakteryzuje się obecnością złogów występujących w drogach moczowych lub nerkach. Przyczyną obecności kamieni jest wytrącanie się związków które obecne są w moczu, a związki te mogą być prawidłowe lub patologiczne. Kamica nerkowa jest bardzo powszechna, ponieważ dotyka nawet 3% populacji, w tym szczególnie osoby pomiędzy 30 a 50 rokiem życia i może nawracać, co jest szczególnie uporczywe. Jeśli chodzi o płeć to bardziej narażeni na to schorzenie są mężczyźni.
Przy obecności kamicy nerkowej może wystąpić wiele objawów, jest między innymi ból, choć nie występuje on zawsze, ponieważ zależy to od umiejscowienia kamieni znajdujących się w przewodach lub nerkach. Często charakterystyczne przy kamicy nerkowej jest występowanie kolki nerkowej, czyli silnego bólu w lędźwiach i boku, a jeśli kamień znajduje się w przewodach moczowych może być to pachwina lub udo. U mężczyzn może również występować ból jąder.
Powodem występowania kolki nerkowej jest wzrost ciśnienia w położonych powyżej kamieni dróg moczowych, co powoduje trwały skurcz mięśniówki moczowodu. Ból ten uważa się za jeden z najsilniejszych.
Przy kolce mogą występować mogą prócz bólu także inne objawy, np.: wymioty, nudności, bolesne oddawanie moczu połączone z krwiomoczem oraz gorączka.
Przyczyną powstawania kamieni nerkowych jest krystalizacja zawartych w moczu minerałów lub soli. Powstawanie złogów przyspiesza niekorzystny odczyn moczu co w połączeniu z dużym stężeniem składnika, który może stworzyć kamień nerkowy, czyli stwardniałą, zbita masę daje dużą szanse na powstanie kamicy nerkowej. Warto wspomnieć o tym że nie każde kamienie nerkowe mogą przyczynić się do tego schorzenia ponieważ większość kamieni jest wydala wraz z moczem nie powodując zmian chorobowych. Czynnikiem wpływającym na tworzenie się złogów może być zachwianie równowagi w produkcji moczu, co może mieć swoja przyczynę przy spożywaniu zbyt małej ilości wody, oraz przez niezdrową dietę. Niezdrowa dieta może pełnić rolę podaży negatywnych składników tworzących złogi.
Nie każda obecność kamieni moczowych wymaga leczenia, zaczyna się je dopiero gdy złogi tworzą dyskomfort lub ból. Pozbywanie się kamicy wymaga indywidualnego podejścia do pacjenta, ponieważ liczy się tu wiele czynników, między innymi przebyte choroby, indywidualne preferencje, właściwości kamieni.
Jak zbadać kamienie nerkowe – jak poznać ich skład?
- Do wdrożenia odpowiedniego leczenia zachowawczego należy najpierw zbadać kamień Pacjenta. Badanie jest obowiązkowe dla wszystkich Pacjentów, u których stwierdzono kamicę nerkową. Kamień do badania można uzyskać w drodze samoistnego wydalenia przez Pacjenta, za pomocą kruszenia lub usunięcia kamienia w trakcie zabiegu. W Polsce, kamienie nerkowe badane są jedynie metodą chemiczną, która nie pozwala na rozpoznanie pełnego składu kamienia – ryzyko błędu sięga tutaj nawet 100 %. Jest to niebezpieczne, ze względu na możliwość podania Pacjentom nieodpowiednich leków. Niestety dwie najlepsze i zarazem najdokładniejsze metody, czyli spektroskopia w podczerwieni oraz dyfrakcja rentgenowska ze względu na zbyt wysoki koszt badania są w Polsce po prostu niedostępne. Biorąc pod uwagę, że coraz więcej Pacjentów cierpi na kamicę nerkową – można ją w tym kontekście nazwać chorobą cywilizacyjną, powstał Europejski Instytut Badań nad Kamicą Nerkową z Oddziałem w Polsce. Placówka umożliwia profesjonalną kompleksową diagnostykę metaboliczną kamicy nerkowej. – mówi dr n. med. Jerzy Michajłowski, urolog z Europejskiego Instytutu Badań nad Kamicą nerkową.
Istnieją różne sposoby leczenia, może to być leczenie zachowawcze. Polega na kontrolowaniu ilości i wielkości kamieni, ponieważ mniejsze kamienie najczęściej same opuszczają układ moczowy. Leczenie może polegać na ułatwieniu wydalania złogów oraz rozpuszczanie kamieni zbudowanych z kwasu moczowego.
Drugim sposobem jest aktywne leczenie, występuje ono gdy występują dolegliwości. Tymi sposobami są:litotrypsja zewnątrzustrojowa falą uderzeniową, ureteroskopia, nefrolitotomia przezskórna. Leczenie to jest szczególnie polecane gdy kamień się powiększa, wdała się infekcja, występuje szansa powstania innych złogów.
Istnieje profilaktyka przeciwko powstawaniu złogów, zmniejsza ono ryzyko wystąpienia. Ponieważ kamica nerkowa może nawracać, profilaktyka jest szczególnie polecana osobom, które przybyły już to schorzenie. Do czynników które mogą zmniejszyć szanse na wystąpienie kamieni nerkowych jest picie większych ilości wody, nawet do 3 l;itrów dziennie, picie regularne, picie napojów o pH obojętnym, oraz kontrola jakości moczu, czyli gęstość, zapach, barwa. Drugim ważnym, czynnikiem jest również zdrowa dieta, musi być ona zróżnicowana, potrawy ubogie w szczawiany, ograniczyć spożywanie soli oraz białka zwierzęcego oraz utrzymywanie prawidłowej wagi ciała.